สแกนคอนกรีต…หรือสแกนปัญหา? ถ้าไม่เช็กก่อนเจาะ อาจเจอมหันตภัยซ่อนอยู่

ในงานก่อสร้าง การเจาะพื้นอาจดูเป็นเรื่องปกติที่ใคร ๆ ก็ทำกัน แต่รู้หรือไม่ว่าเพียงแค่การไม่ตรวจสอบก่อนเจาะ อาจทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรง ไม่ว่าจะเป็น แรงดันก๊าซส่งผลเสียหาย, สายไฟช็อต, ไปจนถึง โครงสร้างคอนกรีตแตกร้าว ที่อาจทำให้เกิดความเสียหายต่อโครงสร้างหลัก

นี้จึงเป็นเหตุผลที่ว่า “การสแกนคอนกรีต” ไม่ใช่แค่ตัวเลือกเสริม แต่กลับเป็น ข้อบังคับในหลายโครงการ ที่ทุกโครงการก่อสร้างต้องนำไปใช้ ซึ่งถ้าคุณคิดว่า “ไม่ต้องเช็กก่อนก็ทำงานได้” บทความนี้อาจทำให้คุณเปลี่ยนใจได้

ทำไมถึงต้องสแกนคอนกรีตก่อนเจาะ?

การเจาะคอนกรีตดูเหมือนเป็นเรื่องทั่วไป เพียงแค่ใช้ สว่าน แล้วดำเนินการเจาะได้เลย แต่ในความเป็นจริงแล้ว พื้นที่ที่มองไม่เห็นอาจมีสิ่งที่ต้องระวัง เพราะมีทั้ง โครงสร้างเสริมแรง, ท่อร้อยสายไฟ, ท่อส่งน้ำหลัก, แม้แต่ เคเบิลแรงดึง หากทำงานโดยไม่มีข้อมูล อาจเกิด อุบัติเหตุร้ายแรง

ลองนึกภาพว่า เกิดปัญหาฉับพลันที่คาดไม่ถึง เพราะตัดผ่านโครงสร้างที่สำคัญ หรือที่แย่กว่านั้น ท่อก๊าซรั่วจนเกิดการระเบิดขึ้น ถ้าเหตุการณ์เหล่านี้เกิดขึ้น คงไม่ใช่แค่ ค่าใช้จ่ายที่บานปลาย เท่านั้น แต่มันอาจหมายถึง ชีวิตและความปลอดภัยของทุกคนในพื้นที่ นี้จึงกลายเป็นเหตุผลว่าทำไม “การสแกนคอนกรีตก่อนเจาะถึงเป็นเรื่องสำคัญ”

การเช็กโครงสร้างภายใน นอกจากจะช่วย ลดความเสียหายจากการทำงานที่ไม่แม่นยำ แล้ว มันยังช่วยให้ ลดความผิดพลาดที่ไม่ควรเกิดขึ้น เพราะคุณจะรู้แน่ชัดว่า ตำแหน่งไหนมีความเสี่ยง ทำให้ โครงการเสร็จเร็วขึ้น หรือ หลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจกระทบโครงการใหญ่ พูดง่าย ๆ เลย “สแกนคอนกรีตไว้ก่อน ปลอดภัยกว่า ประหยัดกว่า” การ เจาะแบบไม่ตรวจสอบ อาจทำให้ ต้องมานั่งเสียใจที่ต้องเสียเงินมาซ่อมสิ่งต่าง ๆ ภายหลัง

เทคนิคที่ใช้ในการตรวจสอบภายในโครงสร้างที่พบเห็นได้บ่อย?

การสแกนคอนกรีตไม่ใช่แค่การใช้อุปกรณ์สแกนดูใต้พื้นคอนกรีตเท่านั้น แต่ต้องเลือกใช้ เทคโนโลยีให้สอดคล้องกับลักษณะการใช้งานและเป้าหมายที่ต้องการจะตรวจสอบด้วย ซึ่งในปัจจุบันมีอยู่ 3 วิธีที่พบเห็นได้บ่อยในการตรวจสอบ ได้แก่

GPR (Ground Penetrating Radar)

GPR หรือ เทคโนโลยีเรดาร์ทะลุพื้นผิว เป็นเทคโนโลยีที่ใช้คลื่นวิทยุความถี่สูงส่งลงไปในคอนกรีต เพื่อตรวจจับวัตถุที่อยู่ภายในโดยไม่ทำลายโครงสร้าง โดยสามารถใช้ระบุได้ว่าใต้พื้นมี เหล็กเสริม, ท่อประปา, สายเคเบิล อยู่ตรงไหน ซึ่งเหมาะสำหรับ:

การสแกนพื้นโพส ก่อนเจาะ ตรวจสอบพื้นและผนังคอนกรีต ใช้กับอาคารที่ต้องการดัดแปลง

หนึ่งในเครื่องมือ เรดาร์เจาะพื้น ที่ได้รับความนิยมคือ hilti x scan ps 1000 X-Scan PS 1000 ซึ่งสามารถสแกนได้ลึกถึง 40 ซม. และแสดงผลเป็น ภาพ 3D บนหน้าจอแบบเรียลไทม์ ทำให้ใช้งานง่ายและแม่นยำ

X-ray Concrete

การใช้ X-ray Concrete เป็นอีกวิธีที่ช่วยให้เห็นภาพความละเอียดสูง โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ต้องการ ตรวจสอบแบบละเอียด เช่น:

งานสแกนคอนกรีตที่ต้องการความละเอียดสูง ต้องการเห็นแบบคมชัดระดับ X-ray เช็กความแข็งแรงของอาคาร

แม้ว่า การเอ็กซเรย์โครงสร้าง จะมี ความแม่นยำสูง แต่ข้อเสียคือ มีข้อจำกัดด้านความปลอดภัย และต้องใช้ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางในการวิเคราะห์ผลด้วย

การสแกนด้วยคลื่นอัลตราโซนิก

Ultrasonic Pulse เป็นระบบตรวจสอบที่ส่งสัญญาณอัลตราโซนิกเข้าไปในคอนกรีต เพื่อตรวจจับว่า ภายในโครงสร้างมี ช่องว่างภายใน, รอยร้าว, หรือ จุดที่อาจทำให้โครงสร้างอ่อนแอ ซึ่งเหมาะสำหรับ:

ค้นหาโพรงอากาศหรือรอยแตกร้าว ตรวจสอบความแข็งแรงของโครงสร้าง ใช้ร่วมกับ GPR และ X-ray

ข้อเสียของ Ultrasonic Pulse คือ อาจไม่ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำ แต่ก็ยังเป็น ตัวช่วยที่ดีในการตรวจสอบคุณภาพโครงสร้าง ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ใครควรตรวจสอบก่อนเจาะ?

แม้ว่าการใช้เทคโนโลยี GPR อาจดูเหมือนเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับทีมงานก่อสร้างเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว ใครก็ตามที่ต้องปรับปรุงโครงสร้างคอนกรีต ก็ควรใช้บริการนี้เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น โดยกลุ่มที่ควรใช้บริการตรวจสอบก่อนการทำงานมีดังนี้:

ผู้รับเหมาก่อสร้าง – กลุ่มหลักที่ต้องป้องกันการเจาะพลาด ก่อนสกัด ลดโอกาสเกิดค่าใช้จ่ายซ่อมแซม

วิศวกร – ตรวจสอบโครงสร้างภายใน ค้นหาจุดเสี่ยงที่ต้องแก้ไข

นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ – ก่อนต่อเติมอาคาร ควรสแกนก่อนเพื่อลดปัญหาการเจาะผิดพลาด

ช่างไฟฟ้าและประปา – ค้นหาท่อน้ำ ก่อนวางแผนงาน ป้องกันการตัดขาดโดยไม่ได้ตั้งใจ

ผู้ที่ต้องทำงานกับพื้นโพส – ตรวจสอบ Post-Tension Slab ช่วยป้องกันโครงสร้างเสียหายจากการสกัด

บทสรุป

การดำเนินงานโดยไม่มีข้อมูล ก็เหมือนเดินหลับตาเข้าไปในกับดัก เพราะทำให้เกิดความเสียหายหนัก การเจาะพลาดเพียงครั้งเดียว อาจนำไปสู่โครงสร้างเสียหาย

การวิเคราะห์โครงสร้างก่อนทำงานจริง จึงไม่ใช่แค่เรื่องของการลดความเสี่ยง เท่านั้น แต่ยังเป็น แนวทางที่ช่วยลดต้นทุนความเสียหาย

หากคุณเป็น เจ้าของอาคาร อย่ามองข้ามขั้นตอนนี้! การเลือกใช้เทคโนโลยี เครื่องสแกนเรดาร์ หรือเครื่องมือ เทคโนโลยีเรดาร์ GPR จะช่วยให้โครงการของคุณปลอดภัยขึ้น

สแกนก่อน ดีกว่าต้องมานั่งซ่อมทีหลังเสมอ!